صدابیزاری
برخورد با میسوفونیا: درمان‌ها و استراتژی‌های کنار آمدن با این وضعیت
صدابیزاری، صدابیزاری گزینشی، یا میسوفونیا (به انگلیسی: Misophonia) یا تنفر از صدا، اختلالی عصبی است که فرد مبتلا به آن با شنیدن بعضی صداهای خاص دچار احساسات منفی شدیدی مانند عصبانیت، گریختن، تنفر و انزجار می‌شود. این صداها می‌توانند آرام یا بلند باشند.
نشانه‌ها
مبتلایان به صدابیزاری معمولاً با شنیدن صداهایی مانند جویدن آدامس، صاف کردن گلو، هورت کشیدن، سرفه یا فین فین کردن مداوم، تایپ کردن، یا صدای تق تق مداوم دچار عصبانیت شده و میل شدیدی به ترک محیط پیدا می‌کنند. محرک‌های دیداری مثلاً تکان‌های مداوم پا یا دست دیگران در اثر بی قراری، دیدن فرد در حال جویدن آدامس یا جویدن ناخن هم می‌توانند عامل تحریک عصبی این افراد شوند. هر فرد به دستهٔ خاصی از محرک‌ها حساسیت نشان می‌دهد و میزان حساسیت فرد به هر کدام از محرک‌ها متفاوت است.
این احساسات منفی می‌تواند از متوسط تا زیاد باشد و حتی به اضطراب یا عصبانیت تمام عیار تبدیل شود. همچنین احساس نیاز به ترک سریع مکان هم معمول است. فرد در مواجهه با محرک‌ها ممکن است دچار آشفتگی، حالت تدافعی یا تهاجمی شود. فرد ممکن است با تقلید و شکلک در آوردن، دور کردن خود از محرک یا نشان دادن خشم و عصبانیت به شخص ایجاد کنندهٔ محرک واکنش نشان دهد.
بعضی افراد مبتلا به صدابیزاری تلاش می‌کنند تماسشان را با محل یا افراد و موقعیت‌هایی که آنها را در معرض محرک‌ها قرار می‌دهند محدود کنند. متأسفانه این امر همیشه ممکن نیست. در بیشتر موارد نزدیکترین افراد به فرد مبتلا، ایجادکنندهٔ بدترین محرک‌ها (که در صدر آنها صداهای ایجاد شده از دهان قرار دارد) هستند.
فرد مبتلا به صدابیزاری ممکن است روابط اجتماعی خود را محدود کند، تا جایی که روابط شخصی‌اش دچار مشکل یا حتی قطع شود. وجود محرک‌ها در محیط کار می‌تواند باعث شود فرد مبتلا ساعات کاری خود را کاهش دهد یا منجر به ترک شغل شود. افراد مبتلا ممکن است از واکنش‌های خود احساس گناه کنند، خودداری فرد از بیان مشکل برای خانواده و دوستان ممکن است آنها را دچار سردرگمی کند زیرا این افراد نمی‌توانند بفهمند چرا فرد این احساسات منفی را نشان می‌دهد زیرا از نظر آنها دلیلی برای چنین واکنش‌های قوی‌ای در این موارد وجود ندارد.
مکالمهٔ مداوم و باز افراد مبتلا با افراد خانواده می‌تواند باعث کاهش تنش شود.
علل
برخي تحقيقات نشان مي‌دهد که ميسوفونيا ژنتيکي است و بيشتر به صداهاي دهاني مربوط مي‌شود.
اين اصطلاح در سال 2000 و در تمايز با اختلال هراس از صدا (فنوفوبيک) و براي کساني به کار رفت که اعصاب‌شان با صدا تحريک مي‌شد پیشنهاد شد. محققان معتقدند که نفرت از صدا، به خود صداها مربوط نمي‌شود. بلکه مي‌تواند ناشي از خاطرات ناخوشايندي باشد که در کودکي براي فرد اتفاق افتاده است.[۱]
تمایز از بیماری‌های مشابه
تفاوت میزوفونیا با فنوفوبیا یا هایپراکوسیس در این است که فرد مبتلا به شنیدن صداهای خاصی (و نه فرکانس‌های صوتی خاصی) هرچند آرام و کوتاه حساس است، بنابراین معمولاً مبتلایان به میزوفونیا قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ و پر سر و صدا را که باعث حذف محرک‌ها می‌شوند ترجیح می‌دهند.
درمان
در حال حاضر هیچگونه درمان عمومی برای این بیماری شناخته شده نیست و تحقیقات به کندی در حال انجام است. استفاده از گوشی‌های عایق صدا، گوش دادن به موسیقی یا نویز سفید برای مواجهه با محرک‌ها معمول است. در حال حاضر تحقیقات روی روش‌های درمانی مانند درمانِ شناختی رفتار و درمان تمرین با وزوز گوش ادامه دارد.
توجه: این بخش توصیه‌های پزشکی ارائه نمی کند. ما فهرستی از درمان‌ها و استراتژی‌های کنار آمدن با این وضعیت را تنها به عنوان اطلاعات کمکی ارائه می‌دهیم و درباره کارایی و تاثیر آنها، هرچه که باشد، هیچ مسئولیتی نداریم. به طور کلی، اگر فکر می‌کنید مبتلا به میسوفونیا / سندروم حساسیت صدای انتخابی هستید، باید به پزشک مراجعه کرده یا بخواهید که شما را به یک مشاور متخصص این وضعیت ارجاع دهند. باید به یک پزشک اودیولوژی (شنوایی‌شناسی) (که پیدا کردنش سخت است) یا جراح گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
درمان‌ها
در حال حاضر هیچ علاجی برای میسوفونیا / سندروم حساسیت صدای انتخابی (SSSS) وجود ندارد. گفته می‌شود درمان های زیر برای رفع نشانه‌های بیماری بعضی بیماران مفید بوده است:
درمان بازآموزی وزوز گوش (TRT)
درمان بازآموزی وزوز گوش از ترکیبی از صدادرمانی و آموزش / رفع ابهام / یادگیری درباره مکانیزم ها استفاده می کند، و درباره چگونگی برگشتن به زندگی عادی بدون برانگیختن نشانه‌های بیماری دستوراتی را ارائه می‌دهد. این مورد بر اساس کار پروفسور Jastreboff Pawel است که واژۀ میسوفونیا را ابداع کرد. روش TRT اساسا به مبتلایان به وزوز گوش و هیپرآکوسیس توجه دارد اما پروفسور Jastreboff ادعا کرده این روش برای مبتلایان به میسوفونیا نیز موفقیت‌آمیز است. لازم به ذکر است که دکتر مارشا جانسون معتقد است شاید پروفسور Jastreboff درباره افراد مبتلا به میسوفونیایی موفق بوده باشد که از صدا متنفرند، و نه آنهایی که مبتلا به سندروم حساسیت صدای انتخابی هستند.
درمان بر اساس عادت پذیری
دکتر مارشا جانسون از درمان بر اساس عادت‌پذیری که دکتر Pawel Jastreboff در دهۀ ۱۹۸۰ مطرح کرده حمایت می‌کند. وی اظهار می‌دارد که سه چهارم بیماران پیشرفت چشمگیری طی درمان داشته‌اند، و این که استفاده از مولدهای صدای با پهنای باند زیاد، در ترکیب با حمایت خانواده و پیگیری بیمار، موجب تسکین کوتاه‌مدت و درازمدت بیماری شده‌است. این واحدها سیستم شنوایی را درگیر کرده و میزان تضاد شنوایی بین طبقۀ ساکت سروصدای پس‌زمینه و صداهای آزاردهندۀ محرک را کم می‌کند. در حالی که استفاده از این دستگاه‌ها ظاهرا نتیجه‌ای در بهبود یا کاهش درازمدت نشانه‌های بیماری ۴S ندارد، شدت واکنش‌ها را کم کرده، موجب می‌شود فرد استفاده کننده از این دستگاه ها از زندگی روزمره بیشتر لذت ببرد.
درمان رفتاری شناختی (CBT)
کالج سلطنتی روانشناسی درمان رفتاری شناختی را روش صحبت دربارۀ موارد زیر تعریف می‌کند:
• درباره خود، جهان، و مردم دیگر چگونه فکر می‌کنید؟
• کاری که می‌کنید چطور بر افکار و احساسات شما تاثیر می‌گذارد؟
گفته می‌شود CBT می‌تواند به شما کمک کند چگونگی تفکر (بخش شناختی) و آنچه که انجام می‌دهید (بخش رفتاری) را تغییر دهید. این تغییرات می‌تواند به شما کمک کند که احساس بهتری داشته باشید. برخلاف بعضی درمان‌های گفتاری دیگر، این درمان بر مشکلات “اینجا و اکنون” تمرکز دارد. به جای تمرکز بر دلایل آشفتگی یا نشانه‌های گذشته، به دنبال راه‌هایی برای بهبود حالت روانی شما در حال حاضر و اکنون است.
هیپنوتیزم
بعضی‌ها دریافته‌اند که هیپنوتراپی روان‌درمانی به آنها کمک کرده آرام‌تر و ریلکس‌تر شوند و در نتیجه به طور غیرمستقیم بهتر می‌توانند با میسوفونیا کنار بیایند.
نویز رنگی
نویز رنگی را می‌توان برای پوشاندن صداهای آزاردهنده استفاده کرد، که معمولا با پخش از هدفون یا ایرفون صورت می‌گیرد. “رنگ” نویز به سوگیری نویز به سوی بازۀ خاصی از فرکانس‌ها اشاره دارد. اگرچه بازۀ گسترده‌ای از رنگ‌ها وجود دارد، رنگ‌هایی که معمولا مبتلایان به میسوفونیا برای پوشاندن صداهای محرک استفاده می‌کنند نویز سفید و نویز صورتی است. این نویزها به صورت تجاری در دسترس بوده و فایل‌های رایگان آن را می‌توان از اینترنت دانلود کرد. ارزش آن را دارد که امتحان کنید ببینید کدام یک برای شما موثر است، اگر که اصلا تاثیری داشته باشد. نویزهای قهوه‌ای هم نمونه دیگر این نویزها هستند. توجه ۱: همیشه مطمئن شوید که فایل اینترنتی از منبع معتبری به کامپیوتر شما دانلود می‌شود. توجه ۲: بعضی پزشکان ادعا می‌کنند که استفاده بیش از حد از نویز رنگی موجب وخامت میسوفونیا می‌شود. ما از تحقیقاتی که این ادعا را تایید کند اطلاعی ندارد اما توصیه می‌شود احتیاط کنید.
ایشان برای اثبات این که محصولاتشان از دستگاه نویز سفید بهتر است به دلایل زیر اشاره می‌کنند.
بیشتر مولدهای نویز سفید از “حلقه‌های” کوچکی استفاده می‌کنند که یک صدا را بارها و بارها تکرار می‌کند. این فوران‌های کوتاه صدا در طول زمان آزاردهنده می‌شوند، و شاید بیشتر ناراحتی و اضطراب ایجاد کنند تا آسودگی! سی‌دی‌ها و MP3های صرفا نویز سفید ۶۰ تا ۷۴ دقیقۀ واقعی ضبط دیجیتال با کیفیت استریو را ارائه می‌دهند. مونو اسپیکر کوچک روی دستگاه نویز سفید نمی‌تواند طیف کامل فرکانس‌هایی را که نویز سفید مطلق را به وجود می‌آورند مجددا تولید کند. اکثر مولدهای نویز سفید کنترل زیر و بم برای افزودن صدای بم پایین و زیربالا ندارند. نویز سفید مطلق ورژن‌های مختلفی از یک طبقه صدا را با زیر و بمی، تون و گام‌های متعدد ارائه می‌دهد تا بتوانید آنچه را که برایتان کارایی دارد پیدا کنید.
تنفس شکمی
تنفس شکمی، که تنفس هارا یا دیافراگمی هم گفته می‌شود، تکنیک امتحان شده‌ای است برای اصلاح واکنش‌های وحشت. تنها ۱۰ دقیقه تمرین در روز، فواید سلامتی و بهداشتی مانند انرژی بیشتر را به ارمغان خواهد آورد! تنفس از دیافراگم (عضلات بین سینه و معده) اکسیژن بیشتری به کل بدن می‌رساند. مراقب باشید که در این کار زیاده‌روی نکنید (یعنی زیاده از حد سریع یابیش از حد طولانی این کار را نکنید) چون ممکن است کمی احساس گیجی ایجاد کند. اطلاعات زیادی درباره تنفس شکمی در اینترنت وجود دارد.
استراتژی‌های کنار آمدن با وضعیت
بسیاری از این استراتژی‌های کنار آمدن با وضعیت برای مبتلایان به میسوفونیا آشناست. این استراتژی‌ها برای خانواده، دوستان، و پزشکان نیز مفید است:
تشخیص بیماری
فواید تشخیص پزشکی بیماری را دست کم نگیرید. تایید رسمی این که بیماری شما شناخته شده است می‌تواند کمک روانشناختی قدرتمندی باشد. همچنین به شما کمک می‌کند با کسانی که شما را تحریک می‌کنند صحبت کنید تا نشان دهید “خودتان موجب این وضعیت نیستید”. همچنین به یاد داشته باشید که هرچه تعداد بیشتری از مبتلایان به این وضعیت شناخته شوند، علاقه بیشتری در میان دانشمندان برای ایجاد درمان‌های موثرتر و اگر خدا بخواهد علاج بالقوۀ آن به وجود می‌آید.
یادداشت برداری
از میسوفونیا یادداشت برداری کنید. این که چه کسی شما را تحریک می‌کند، چه کاری می‌کند که شما تحریک می‌شوید، چه زمانی از روز این اتفاق می‌افتد، قبل و بعد و در طول این اتفاق چه احساسی داشتید، چه چیزی اوضاع را خرابتر می‌کند و چه چیزی آن را بهتر می‌کند، همه را یادداشت کنید. میسوفونیا را در کنترل خود بگیرید. یادتان باشد، شما که خودِ وضعیت نیستید!
اجتناب
اجتناب برنامه‌ریزی شده از موقعیت‌های محرک شناخته شده، در صورت امکان، عاقلانه است. غذاخوردن جدای از بقیۀ خانواده یکی از این راه‌هاست. واضح است که باید به بحث‌های خانوادگی و این مسئلۀ ظریف با حساسیت نزدیک شد. فقط به این دلیل که بیماری مهمی دارید نباید فکر کنید که همه دقیقا می‌دانند که این وضعیت چه پیامدهایی دارد. یک خانۀ نیمه راه قابل قبول این است که سر میز غذا از گوش‌گیر استفاده کنید یا با هدفون چیزی گوش کنید، البته نه در صورتی که دیدن شخص محرک هم کافی است تا حمله را در شما برانگیزد.
درباره آن صحبت کنید
جرات کنید و درباره بیماری خود با افراد محرکی که برای شما بدترین هستند صحبت کنید تا ببینید چقدر مفید و موثر است. اکثر مردم می‌خواهند کمک کنند تا ناراحتی شما به حداقل برسد، حتی اگر گاه و بیگاه فراموش کنند یا متوجه کاری که می‌کنند نباشند. این احتمال هم وجود دارد که مسئله شما را جدی نگیرند و درباره آن با بی‌احساسی برخورد کنند (“همۀ ما صداهایی را دوست نداریم، بزرگ شو و با این قضیه کنار بیا!”) یا حتی بدتر از آن، عمدا صداهای آزاردهنده را در حضور شما و تا جایی که می‌توانند بلند و به دفعات زیاد ایجاد کنند. امیدواریم این افراد در اقلیت باشند.
به یک گروه حامی ملحق شوید
این که بتوانید درباره تجربه‌های دیگران بخوانید، و با مبتلایان دیگر در اینترنت یا حضورا ملاقات کنید راه قدرتمند دیگری برای کنار آمدن با این وضعیت است و امیدواریم از این طریق نکاتی را درباره حل و فصل بهتر این مسئله بیاموزید.
ایجاد نویز
ایجاد نویز ۱: استفاده از نویز محیط اطراف
گوش کردن به موسیقی، رادیو یا تلویزیون می‌تواند صداهای محرک را بپوشاند.
ایجاد نویز ۲: تقلید
تقلید از صدای محرک برای بعضی از مبتلایان به میسوفونیا در بدترین لحظات واکنش وحشت رهایی روانی ایجاد می‌کند. بدیهی است این خطر وجود دارد که فرد محرک فکر کند مورد توهین قرار گرفته است، پس باید با احتیاط این کار را بکنید (اگر که واقعا برای شما موثر است). در این زمینه است که صحبت با فرد محرک دربارۀ وضعیت موجود واقعا ضرورت پیدا می‌کند.
ایجاد نویز ۳: همزمان‌سازی
اگر مشکل شماصدای خوردن است، می‌توانید با صدای خوردن خودتان و با همزمانی گاز زدن با فرد دیگر آن را بپوشانید. این کار ممکن است خیلی ناامیدکننده یا از سر ناچاری باشد اما اگر تنها گزینۀ شماست می‌تواند از حملۀ میسوفونیک جلوگیری کند یا تا حدی تسکینتان دهد. باز هم تکرار می‌کنم که نسبت به کسانی که ممکن است درباره این رفتار شما دچار سوء تفاهم بشوند دقت کنید.
آگاهی از واکنش‌های بدنی:
۱: تحریک جنسی ناخواسته
بعضی مبتلایان به میسوفونیا حس تحریک جنسی ناخواسته‌ای را با شنیدن یک یا دو مورد از صداهای محرک تجربه می‌کنند. این مسئلۀ غیرمعمولی نیست و ممکن است به دلیل فعال‌سازی بیش از حد جریان‌های هورمونی در مرحلۀ خشم / وحشت به وجود بیاید. آدرنالین (یا همان اپی‌نفرین) و نورادرنالین (نوراپی‌نفرین) هر دو در پاسخ جنسی و جنگ و گریز دخیلند.
۲: نیرومندسازی
وقتی فرد مبتلا به میسوفونیا توسط محرک شناخته شده‌ای در معرض صداهای محرک قرار می‌گیرد ممکن است به نیرومندسازی منجر شود، بنابراین فرد مبتلا توسط این فرد شناخته شده راحت‌تر تحریک می‌شود تا یکی از اعضای خانواده یا یک غریبه که معمولا این کار را نمی‌کنند. دانستن این که واکنش میسوفونیک الزاما همیشه در این شرایط بدتر نمی‌شود امیدوارکننده است.
۳: خستگی
برای مبتلایان به میسوفونیا شایع است که هنگام خستگی نسبت به صداهای محرک بسیار حساس‌تر باشند. عقل سلیم می‌گوید که هنگام خستگی بهتر است از افراد محرک (و ترجیحا افراد غیرمحرکی که ممکن است صدای محرک ایجاد کنند) دوری کنید، البته اگر امکان داشته باشد. بازهم تکرار می‌کنم، آگاهی از این که ابتلای شما به میسوفونیا الزاما همیشه در این شرایط وخیم‌تر نمی‌شود امیدوارکننده است.
۴: حافظۀ لبریز
مبتلایان به میسوفونیا قادرند سال‌ها بعد از روی دادن یک تحریک (و نه الزاما بعد از دعوا و جر و بحثی که با فرد محرک انجام داده‌اند) آن را به یاد بیاورند. این امر نتیجۀ ضربۀ عاطفی صدا بر روان فرد مبتلاست.
تشکر
بسيار عالي
چقدر خوب
ممنون بابت اين مطلب مفيد
خواهش میکنیم
عاليدستتون درد نکنه
قربان شما
سايت خوبي داريد ، موفق باشيد.